Οικουμενικόν πατριαρχείον κωνσταντινουπόλεως

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι το πρώτο τη τάξη από τα Πρεσβυγενή Πατριαρχεία. Το πρωτείο του Οικουμενικού Πατριάρχου, ο οποίος είναι ο πνευματικός ηγέτης των απανταχού Ορθοδόξων, και η διεθνής αποστολή του αναγνωρίζονται και στην Συνθήκη της Λωζάννης,ο ίδιος ο Επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας Ismet Pacha τον αποκαλεί “Chef de l’ Eglise Greque Orthodoxe”). Σημειώνεται ότι κατά τις διαπραγματεύσεις της Λωζάννης, η Τουρκία ζήτησε πιεστικά την απομάκρυνση του Πατριαρχείου από την επικράτειά της αλλά συνάντησε τη σθεναρή αντίδραση του Ελευθερίου Βενιζέλου και των άλλων αντιπροσωπειών.
Ήδη από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης το 1923, η Τουρκία αποδύθηκε σε μία συντονισμένη προσπάθεια για την αποδυνάμωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο αντιμετώπισε ως ένα δυνάμει κίνδυνο, που έπρεπε να εξαλειφθεί. Περιόρισε την εκλογή του Πατριάρχη μεταξύ των κληρικών που έχουν την τουρκική ιθαγένεια και ασκούν εκκλησιαστικά καθήκοντα εντός Τουρκίας. Του δήμευσε ναούς και ακίνητα, αποκτηθέντα από δωρεές. Προσπάθησε να το υποκαταστήσει μέσω της δημιουργίας μίας κρατικά ελεγχόμενης οντότητας/ ως «εκκλησίας», ,του λεγομένου «Τουρκορθοδόξου Πατριαρχείου» με επικεφαλής κάποιον άγνωστο «Παπα-Ευθύμ». Το μόρφωμα αυτό, παρά την υποστήριξη των αρχών, παρέμεινε χωρίς «ποίμνιο». Ωστόσο, κατόρθωσε, με την ενθάρρυνση βεβαίως των αρχών, να σφετερισθεί τέσσερις ναούς από την ιστορική ομογενειακή κοινότητα του Γαλατά, μαζί με την μεγάλης αξίας ακίνητη περιουσία τους.
Επιπλέον, οι απηνείς διώξεις κατά της ελληνικής ομογένειας στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίες κορυφώθηκαν με τα γεγονότα των λεηλασιών και άλλων εγκληματικών ενεργειών του Σεπτεμβρίου 1955 και τις μαζικές απελάσεις Ελλήνων πολιτών πού ακολούθησαν το 1964, σε συνδυασμό με τα μέτρα κατά του Πατριαρχείου και την απαγόρευση της λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης (1971), το αποδυνάμωσαν έτι περαιτέρω εντός Τουρκίας αλλά δεν κατόρθωσαν να μειώσουν την ακτινοβολία και την θέση του στο διεθνές στερέωμα. Σε μία έκφραση αναγνωρίσεως της οικουμενικής αποστολής του, πολλοί ξένοι ηγέτες επισκέπτονται την έδρα του Πατριαρχείου και πολλοί άλλοι προσκαλούν τον Οικουμενικό Πατριάρχη να επισκεφθεί επισήμως την χώρα τους.
Η Τουρκία εξακολουθεί να παραβιάζει τις προβλέψεις σχετικά με τις μειονότητες, πού περιέχονται στο κείμενο της Συνθήκης της Λωζάννης (άρθρα 14 και 37-45), αλλά και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (άρθρο 9, περί θρησκευτικής ελευθερίας).